Odpowiedni bieżnik zapewnia przyczepność na śliskiej nawierzchni oraz przy dużej prędkości. Opony z prostszym bieżnikiem są tańsze i generują mniejsze spalanie. Zimówki nie sprawdzą się w lecie, a opony letnie w zimie. Szukając opon, pamiętaj, że muszą one spełniać odpowiednie parametry dostosowane do Twojego auta. Sprawdź, na co powinieneś zwrócić uwagę, wybierając opony. Dowiedz się, dlaczego sprawne ogumienie jest ważne dla Twojego bezpieczeństwa.
Dlaczego opony samochodowe są ważne?
Opony to podstawowe części każdego samochodu. Są to jedyne elementy auta, które stykają się z podłożem, podobnie jak buty. Zniszczone lub źle dopasowane gwarantują wywrotkę na śliskim podłożu. Przeczytaj, co może się stać, kiedy Twoje auto ma na nogach zniszczone trampki z płaską podeszwą.
Co może się stać, kiedy używasz niesprawnych opon?
Zniszczone opony przypominają o sobie w ekstremalnych sytuacjach. Jedziesz z dużą prędkością. Nagle, gwałtownie hamujesz. Zużyta opona rozrywa się na strzępy, a Ty całkowicie tracisz kontrolę nad pojazdem. Taka sytuacja jest jeszcze bardziej prawdopodobna, jeżeli Twoje auto nie posiada systemu ABS.
W pewnych sytuacjach nie masz czasu, żeby hamować. Zauważasz przeszkodę przed sobą i przy dużej prędkości skręcasz kierownicę. Twoje auto wpada w poślizg. Przy niesprawnych oponach, nawet najlepsze systemy wsparcia kierowcy zawodzą.
Sytuacja staje się jeszcze bardziej dramatyczna, kiedy zawodzi również pogoda. Jedziesz powoli przed siebie. Wycieraczki nie nadążają z oczyszczaniem szyby ze śniegu. Poruszasz delikatnie kierownicą, a auto zaczyna tańczyć na lodzie. Podczas ulewnego deszczu lub ujemnej temperatury nawet prosta droga może okazać się pułapką. Kiedy zużyta opona przestaje nadążać z odprowadzaniem wody, śniegu albo błota, powstaje zjawisko aquaplaningu.
Kiedy należy wymienić opony?
Pierwsze objawy zużytych opon
Pierwsze objawy tego, że opony nadają się do wymiany, zwykle są niepozorne. Podczas jazdy kierownica drży lub auto ściąga w jedną ze stron. Zużyte ogumienie generuje również większy hałas we wnętrzu auta. Kiedy zauważamy takie objawy, zwykle kierujemy się w stronę układu zawieszenia. Zanim jednak zaczniesz rozkręcać podwozie, sprawdź dokładnie stan opon.
Zwiększone spalanie
Kolejnym zjawiskiem, który dostrzeżesz, jest zwiększone spalanie. Zużyty bieżnik oraz zmieniony kształt opony zwiększają jej opór toczenia. Wpływa to bezpośrednio na ilość paliwa, które musi spalić auto.
Widoczne uszkodzenia
Stan opon możesz sprawdzić samodzielnie. Zacznij od dokładnego obejrzenia każdej z nich. Większość uszkodzeń, które zobaczysz gołym okiem, dyskwalifikuje oponę. Duże dziury, rozdarcia czy odklejony bieżnik oznaczają, że opona nadaje się do wyrzucenia.
Uszkodzony bok opony
Bardzo niebezpieczne są uszkodzenia boku opony. Odkształcenia i wybrzuszenia w tym miejscu, oznaczają naruszenie całej konstrukcji. Jazda na takiej oponie grozi jej wybuchem podczas jazdy z dużą prędkością lub gwałtownych manewrów.
Wystające druty
Również wystające druty lub podobne elementy wskazują na uszkodzenie całej części. Dlaczego taka opona nie nadaje się do naprawy? Dowiesz się, gdy przeczytasz, jak jest zbudowana.
Gdzie sprawdzić rozmiar opon?
Jeśli masz pewność, że poprzednia opona była dobrze dobrana, właściwy rozmiar odczytasz z oznaczeń na jej boku. Znajdziesz go także na klapce wlewu paliwa lub na słupku za fotelem kierowcy. Jeżeli masz problem z odczytaniem rozmiaru, sprawdź go w instrukcji pojazdu.
Jak czytać oznaczenia opon?
Na boku opony znajdziesz oznaczenia, które mogą wydawać się skomplikowane. Przedstawiają one najważniejsze parametry ogumienia. Zobacz jak je rozszyfrować. Za przykład weźmy oponę, na której znajduje się oznaczenie „205/55 R6”.
- 205 – szerokość opony w milimetrach.
- 55 – wysokość boku opony wyrażona procentowo w stosunku do szerokości, czyli 55% ze 205mm
- 16 – średnica felgi w calach
Oznaczenia indeksu prędkości i nośności
Dodatkowo, na oponie możesz zobaczyć indeks nośności w postaci symbolu liczbowego i indeks prędkości oznaczony symbolem literowym. Maksymalne obciążenie o wartości 615 kg przy prędkości maksymalnej 240 km/h zapisane będzie jako „91V”. Tabele z wartościami oznaczeń znajdziesz w internecie.
Oznaczenia opon zimowych
Opony zimowe oznaczone są symbolem płatka śniegu na tle gór lub liter „M+S”. Jest to skrót od mud and snow, czyli błoto i śnieg.
Parametry opon
- Indeks nośności – maksymalne obciążenie, jakie może być przeniesione na oponę przy maksymalnej prędkości.
- Indeks prędkości – maksymalna prędkość, z jaką może poruszać się auto na danej oponie przy maksymalnym obciążeniu.
- Rozmiar opony – odpowiedni rozmiar opony dostosowany do danej felgi i auta.
Jak zbudowana jest opona?
Wbrew pozorom opona to skomplikowane urządzenie. Składa się z wielu warstw różnych materiałów. Każda z nich ma inne zadanie. Połączone w całość dają nam bezpieczną i wytrzymałą oponę.
Od wewnątrz
Od wewnętrznej strony opony znajduje się uszczelniająca warstwa wykonana z kauczuku butylowego. Jej zadaniem jest utrzymywanie powietrza w oponie oraz zapobieganie wnikania wody i wilgoci do jej środka. We współczesnych oponach pełni funkcję dętki.
Szkielet
Szkielet konstrukcji zbudowany jest zazwyczaj z materiału tekstylnego. Nadaje on kształt całej oponie i utrzymuje właściwe ciśnienie powietrza. Ma grubość od 1 do 1,5 milimetra.
Drutówka
To wokół tej części zawijają się warstwy materiału, które tworzą szkielet. Drutówka wykonana jest ze stalowych, wytrzymałych drutów. Znajduje się po obu stronach opony i utrzymuje ją na feldze.
Wzmocnienie
Kolejnym elementem jest warstwa wzmacniająca wykonana ze stali lub tworzyw sztucznych np. sztucznego jedwabiu. Oplata ona całą powierzchnię czołową opony i zawija się na jej bokach. W zależności od tego, jak ułożone są względem siebie włókna, wyróżniamy dwa rodzaje opon – diagonalne i radialne.
Opony diagonalne (krzyżowe)
W tym przypadku warstwy materiału nakładają się względem siebie na skos. Tak splecione włókna bardzo dobrze pochłaniają drgania. Ze względu na dużą grubość wzmocnienia, opony są sztywne i wytrzymałe.
Rozwiązanie to nie pozwala na rozwijanie dużych prędkości. Opony diagonalne stosuje się między innymi w ciężkich maszynach budowlanych i sprzęcie rolniczym.
Opony radialne (promieniowe)
W oponach radialnych nici tworzące wzmocnienie układają się równolegle w stosunku do siebie. W tej konstrukcji zwykle mamy jeszcze dodatkową warstwę wzmocnienia. Pojedyncza nić materiału owija oponę wzdłuż jej obwodu, od jednego boku do drugiego.
Dzięki temu opona generuje mniejszy opór toczenia i zmniejsza spalanie auta. Samochód z oponami radialnymi dobrze trzyma się drogi. Opony przystosowane są do dużych szybkości i nadają się do aut osobowych.
Bieżnik opony
Najważniejszy element opony stanowi jej bieżnik czyli warstwa, która styka się z podłożem. Od stanu i kształtu tej powierzchni zależy czy Twoje auto prowadzi się pewnie.
Minimalną wysokość bieżnika reguluje prawo. Jazda na łysych oponach jest niebezpieczna i nieopłacalna. W przypadku policyjnej kontroli czeka Cię mandat. Sprawdź, czy Twoje opony mają wystarczająco wysoki bieżnik. Zobacz, czym jest TWI.
Jak sprawdzić wysokość bieżnika?
Tread Wear Index, czyli wskaźnik zużycia bieżnika umieszczony jest w rowkach pomiędzy jego kostkami. Wysokość znacznika odpowiada grubości bieżnika, przy której opona nie nadaje się do użytkowania. Minimalna wysokość, jaką dopuszcza prawo, wynosi 1,6 milimetra. Jednak przy takiej grubości opona już dawno nie spełnia swojej funkcji.
Producenci przewidują wymianę opon letnich z bieżnikiem poniżej 3mm, a zimowych poniżej 4mm. W nowej oponie wynosi on około 9mm. Wysokość bieżnika ogumienia w swoim aucie zmierzysz również za pomocą suwmiarki.
Nierównomierne zużycie bieżnika
Pamiętaj, aby sprawdzić bieżnik na każdej oponie, po obu jej stronach. Jeżeli zużywa się nierównomiernie, powinno Cię to zaniepokoić. Taki stan zwykle oznacza nieprawidłowe ustawienie zawieszenia lub złe wyważenie koła.
Innym powodem może być jazda z nieprawidłowym ciśnieniem powietrza w oponie. Zbyt wysokie sprawia, że bieżnik nadmiernie zużywa się w środkowej części.
Rodzaje bieżnika
Od rodzaju bieżnika zależy czy opona radzi sobie na danej nawierzchni. Na suchym asfalcie najlepiej sprawdza się gładki bieżnik. Jednak podczas jazdy po mokrym podłożu, gładka opona całkowicie traci przyczepność.
W przypadku aut poruszających się po normalnych drogach wyróżniamy kilka podstawowych typów bieżnika.
Bieżnik symetryczny
Bloki i rowki bieżnika tworzą symetryczny wzór na całym obwodzie koła. Opony z takim bieżnikiem są tanie i stosunkowo proste w produkcji. Nadają się przede wszystkim do aut miejskich. Zapewniają niewielką przyczepność, dlatego sprawdzą się jedynie na suchej i zadbanej drodze. Dzięki prostej konstrukcji bieżnik symetryczny generuje niewielki opór toczenia opony, co korzystnie wpływa na spalanie auta.
Bieżnik kierunkowy
W tym przypadku poprzeczne rowki ułożone są w kształt litery V. Rozwiązanie sprawia, że bieżnik świetnie odprowadza wodę. Opona z bieżnikiem kierunkowym jest skuteczna nawet podczas dużych opadów. Ponadto pozwala zachować przyczepność przy dużych prędkościach.
Bieżnik asymetryczny
Bieżnik asymetryczny różni się wzorem w zależności od strony opony. Wewnętrzna część skutecznie odprowadza wodę. Zewnętrzna zapewnia przyczepność na suchej nawierzchni. Opona z bieżnikiem asymetrycznym sprawdza się większości warunków. Jest jednak zdecydowanie droższa. Znajduje zastosowanie w samochodach o dużej mocy. Pozwala na jazdę prędkością nawet powyżej 300 kilometrów na godzinę.
Bieżnik zimowy
Bieżnik opony zimowej skutecznie odprowadza śnieg i błoto. Opona podczas jazdy samodzielnie się oczyszcza i wgryza w podłoże. Zdecydowanie ułatwia to ruszanie na oblodzonej nawierzchni i hamowanie w trudnych warunkach.
Ze względu na budowę bieżnika, opona generuje duże opory toczenia i zwiększa spalanie auta. Mieszanka gumy, z której jest wykonana, mięknie w wyższej temperaturze. Dlatego zimowa opona nie nadaje się do użytkowania latem.
Czy wiek opony ma znaczenie?
Starzenie się opony
Gumowa mieszanka używana do produkcji opon w naturalny sposób się starzeje. Z czasem twardnieje i traci swoje właściwości. Dzieje się to szczególnie szybko w przypadku opon, które nie są używane na co dzień.
Trudno jest ocenić wiek opony na oko. Zwróć uwagę na wszelkie odbarwienia, delikatne pęknięcia oraz miejsca, w których guma jest sparciała. Nawet nieużywana opona, którą kupujesz, mogła spędzić kilka lat w magazynie producenta.
Zmniejszające się ciśnienie w oponach
Jeżeli opona wygląda w porządku, sprawdź ciśnienie powietrza. Napełnij opony do uzyskania odpowiedniej wartości. Następnie sprawdzaj regularnie, na przykład przy każdym tankowaniu, czy ciśnienie się zmniejsza.
Zwróć uwagę na to, że ciśnienie zwiększa się pod wpływem temperatury. W gorący dzień będzie większe niż w chłodny. Jeśli powietrza ubywa, może to oznaczać, że przegapiłeś niewielką dziurę lub uszkodzony jest zawór. Powodem nietrzymania ciśnienia powietrza może być wiek opony.
Ile lat może mieć opona?
Na proces starzenia ogumienia wpływa bardzo wiele czynników. Jednak producenci uważają, że opony, które mają powyżej 10 lat, nie powinny być używane. Datę produkcji opony znajdziesz zakodowaną na jej bocznej części. Są tam cztery cyfry. Dwie pierwsze oznaczają tydzień, a dwie następne rok produkcji. Ciąg cyfr „0319” będzie oznaczał 3 tydzień roku 2019.
Nie zwlekaj!
Opony samochodowe to złożone urządzenia, które bezpośrednio odpowiadają za Twoje bezpieczeństwo. Teraz już wiesz, jak sprawdzić ich stan oraz kiedy należy je wymienić. Nie czekaj i wybierz odpowiednie opony do swojego auta.
